ACT bij hersenletsel - Deel 1

 “Niets kan ons vrijwaren van menselijk lijden. Zelfs als iemand alles lijkt te hebben om gelukkig te zijn, is dat niet altijd genoeg.”

ACT (acceptance en commitment therapy) is een vorm van cognitieve gedragstherapie waarbij je je persoonlijke denkpatronen in een nieuw perspectief plaatst. ACT wordt steeds vaker gebruikt bij mensen die worstelen met de gevolgen van hersenletsel. In Nederland wordt er op dit moment gewerkt aan onderzoek specifiek gericht op ACT bij hersenletsel; BreinACT.

In dit drieluik van blogs neem ik je mee in wat ACT is én geef ik je kleine opdrachten om er mee aan de slag te gaan.

Bij ACT streef je naar 6 Kern processen die leiden tot psychologische flexibiliteit. Als er geen psychologische flexibiliteit is kan dat aanleiding geven tot ‘lijden', zoals psychische problemen. De zes kernprocessen van ACT zijn;

-       Flexibele aandacht voor het heden

-       Acceptatie

-       Defusie

-       Zelf als context

-       Waarden

-       Toegewijde actie

Afbeelding afkomstig van www.actinactie.nl

Door met deze 6 kern processen aan de slag te gaan kun je (meer) psychologische flexibiliteit creëren. En hiermee dus minder psychische problemen en minder lijden. En bovenal meer veerkracht!

Hier en nu

In deze blog wil ik starten met flexibele aandacht voor het heden. Aandacht voor nu. Niet piekeren over wat er gaat komen of terug denken aan wat al geweest is.

Hierbij is mindfulness een belangrijke tool. Mindfulness is niet zweverig maar gaat over aandacht voor het hier en nu!

Bij mindfulness probeer je de situatie niet te veranderen, maar ga je observeren. Je observeert je gedachten, en wat je voelt. Dit haalt je uit je hoofd. Mindfulness gaat ook over observeren zonder oordeel!

Oefening:

Leg je handen op je buik, sluit je ogen, blijf je ademhaling volgen; in, uit, in, uit.... komt er een gedachte, breng dan vriendelijk je aandacht terug te brengen naar de ademhaling. Probeer dit een paar minuten vol te houden.

Kijk na de oefening even terug hoe je dit hebt ervaren. Was het prettig, of juist niet? Mindfulness is een vaardigheid die je moet leren, dus om het onder de knie te krijgen is het van belang regelmatig te oefenen.

Dit kun je doen met een App (bijvoorbeeld Moments, Calm, Headspace, Balance (Balance is het eerste jaar gratis)), filmpjes op youtube, audio op spotify of kun je via jouw huisarts of zorg verzekering een (online) cursus doen (bijvoorbeeld via Therapieland). Ook bij yoga worden er vaak mindfulness oefeningen getraind.

Bronnen:

BreinACT: een nieuwe behandeling bij NAH & stemmingsklachten? - Nedkad. (2024, April 18). Nedkad. https://nedkad.nl/nieuws/breinact-een-nieuwe-behandeling-bij-nah-stemmingsklachten/#:~:text=%26%20stemmingsklachten%3F%20%2D%20Nedkad-,BreinACT%3A%20een%20nieuwe%20behandeling%20bij%20NAH%20%26%20stemmingsklachten%3F,toegepast%20op%20mensen%20met%20NAH.

Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2016). Acceptance and Commitment Therapy, Second Edition: The Process and Practice of Mindful Change. Guilford Publications.